Өнөөдөр дэлхийн яст мэлхийн өдөр

Жил бүрийн 5-р сарын 23-нд байгаль хамгаалагчид болон амьтанд хайртай хүмүүс “Дэлхийн яст мэлхийн өдөр”-ийг тэмдэглэдэг. Энэ өдөр нь яст мэлхийг хамгаалах, тэдний өмнө тулгарч буй аюулт байдлыг олон нийтэд таниулах зорилготой.

Дэлхийн яст мэлхийн өдрийн түүх
2000 онд АНУ-ын Калифорни мужийн Малибу хотод байрладаг American Tortoise Rescue (ATR) хэмээх ашгийн бус байгууллага энэхүү өдрийг санаачилжээ. ATR нь 1990 онд Susan Tellem болон Marshall Thompson нарын үүсгэн байгуулсан  байгууллага бөгөөд яст мэлхийг аврах ба байгальд нь хамгаалах үйл ажиллагаа явуулдаг.

Яст мэлхийнүүдийн өмнө тулгарч буй аюул
Яст мэлхий нь амьдрах орчны устгал, бохирдол, хууль бус худалдаа, замын осол зэрэг олон аюултай тулгарч байна. Тэдний олон төрөл зүйл мөхлийн ирмэгт хүрээд байгаа бөгөөд хамгаалалтын асуудал нь экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалахтай нэлээдгүй холбоотой.

Сонирхолтой баримт

• Яст мэлхий 200 сая гаруй жилийн турш дэлхий дээр оршин байгаа хамгийн эртний амьтдын нэг юм.
• Дэлхийд 300 гаруй төрлийн яст мэлхий байдаг.
• Тэд усан дор маш сайн хардаг бөгөөд удаан хугацаагаар амьсгалаа түгжих чадвартай. Усан дор загас шиг удаан байж чадна. Гэхдээ нэмэлт хүчил төрөгчийг уушгаар биш хошногоор буюу нарийн гэдсээрээ дамжуулан авдаг.
• Зарим яст мэлхийнүүд 100 гаруй жил наслах боломжтой бөгөөд Галапагосын хуягт мэлхий 170 гаруй жил амьдарсан тохиолдол бий.
• Ихэнх мөлхөгчдийн адил шүдгүй бөгөөд оронд нь хоолыг жижиглэн таслахад зориулсан хошуутай.
• Арьсан хуягт далайн мэлхий нь хамгийн том төрөл бөгөөд 2,000 фунт (900 кг) жинтэй, 6 фут (1.8 м) урттай болж өсдөг.
• Хүйтэн температурт хэдэн сар хибернаци хийж, дулаан хадгалахын тулд шавар эсвэл элс рүү мөлхөж ухаж ордог.